Een verklarende theorie zou de zelfdeterminantietheorie ( Deci & Ryan, 2000) kunnen zijn. Deze beschrijft dat men drie psychologische basisbehoeftes tegemoet zal moeten komen om intrinsieke motivatie te versterken (motvatie van binnen uit). Als de cliënt van binnen uit gemotiveerd is, zal deze ook doorzetten als de fysiotherapeut niet aanwezig is.
Daar tegenover staat extrinsieke motivatie. Dan heb je een straf of beloning nodig om de cliënt te blijven motiveren. Maar als deze vervolgens uitblijft, verdwijnt ook de motivatie van de cliënt. Voor een blijvende gedragsverandering is het dus van belang om te streven naar een intrinsieke motivatie bij de cliënt. Waarbij ook volgens Deci & Ryan een verbondenheid voelen met je omgeving (ofwel met je therapeut) van wezenlijk belang.
Daarnaast is het van belang dat de cliënt zich competent voelt en autonomie ervaart. Competentie komt terug het geven van feedback en bekrachtigen. Autonomie laten ervaren komt terug bij het opstellen van doelen en het stellen van vragen.